Międzynarodowy Komitet Olimpijski

Międzynarodowy Komitet Olimpijski, MKOl (ang. International Olympic Committee, IOC; fr. Comité international olympique, CIO) – międzynarodowa organizacja założona z inicjatywy barona Pierre’a de Coubertina 23 czerwca 1894 r. w Paryżu. Kieruje ruchem olimpijskim organizując co 2 lata igrzyska olimpijskie (na przemian zimowe i letnie). Komitet działa na podstawie Karty Olimpijskiej.
MKOl jest stowarzyszeniem mającym międzynarodową osobowość prawną i status organizacji pozarządowej zrzeszającej 206 narodowych federacji. Stałą siedzibą MKOl jest Lozanna w Szwajcarii. Międzynarodowy Komitet Olimpijski w roku 1913 przyjął dewizę igrzysk olimpijskich: Citius-Altius-Fortius (łac. szybciej, wyżej, silniej). Organizacja ta utrzymuje się głównie ze sprzedaży praw do transmisji telewizyjnych, np. zyski z transmisji według programu na lata 2014-2016 to ok. 4 miliardów dolarów, a sponsorzy to zaledwie 0,6-1 miliarda dolarów. Same rezerwy MKOl to ok. 558 milionów dolarów (wzrost od 31 grudnia 2001 ze 105 milionów dolarów).
Ruch Olimpijski
MKOl kieruje ruchem olimpijskim, który oprócz niego obejmuje organizacje, sportowców i inne osoby, które zgadzają się postępować zgodnie z Kartą Olimpijską. Celem Ruchu Olimpijskiego jest wkład w budowanie pokoju i lepszego świata poprzez wychowanie młodzieży przez sport uprawiany zgodnie z ideą olimpizmu i jego wartościami. Trzy główne elementy składowe Ruchu Olimpijskiego to:
- Międzynarodowy Komitet Olimpijski („MKOl”),
- Międzynarodowe Federacje Sportowe („MF”),
- Narodowe Komitety Olimpijskie („NKOl”).
Poza tymi trzema głównymi elementami, Ruch Olimpijski obejmuje również Komitety Organizacyjne Igrzysk Olimpijskich („KOIO”), krajowe związki, kluby i osoby należące do Międzynarodowych Federacji i Narodowych Komitetów Olimpijskich, jak również sędziów, trenerów oraz innych działaczy sportowych i personelu technicznego. Obejmuje również inne organizacje i instytucje uznane przez MKOl.
Członkowie MKOl
Członkowie MKOl są wybierani przez Sesję. Ogólna liczba członków nie może przekraczać liczby 115. Wszyscy członkowie wybierani są na ośmioletnią, odnawialną kadencję. Członkowie MKOl wybrani w latach 1967-1999 pełnią tę funkcję maksymalnie do 80. roku życia, a wybrani po roku 1999 do 70. roku życia. Spośród wybranych członków znajdują się przedstawiciele następujących grup:
- członkowie, których członkostwo nie jest związane z żadną określoną funkcją lub urzędem, ich ogólna liczba nie może przekroczyć 70; może być tylko jeden członek tego rodzaju z danego kraju
- członkowie będący aktywnymi zawodnikami, ich ogólna liczba nie może przekroczyć 15;
- Prezydenci lub osoby pełniące kierownicze rolę wykonawcze w Międzynarodowych Federacjach, stowarzyszeniach Międzynarodowych Federacji lub innych organizacjach uznanych przez MKOl, ich ogólna liczba nie może przekroczyć 15;
- Prezydenci lub osoby pełniące kierownicze rolę wykonawcze w Narodowych Komitetach Olimpijskich, czy też światowych, kontynentalnych stowarzyszeniach Narodowych Komitetów Olimpijskich, ich ogólna liczba członków MKOl nie może przekroczyć 15; w MKOl może być tylko jeden członek tego rodzaju z danego kraju.
MKOl przyjmuje swoich nowych członków na ceremonii, podczas której deklarują wypełniać swoje obowiązki składając następujące przyrzeczenie: „Przyjmując zaszczyt członka Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego i deklarując, że jestem świadomy obowiązków z tego wynikających, zobowiązuję się jak najlepiej służyć Ruchowi Olimpijskiemu; zobowiązuję się szanować/zapewniać poszanowanie dla wszystkich postanowień Karty Olimpijskiej i decyzji Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, które uznaję za niepodlegające żadnemu kwestionowaniu z mojej strony; zobowiązuję się postępować zgodnie z Kodeksem Etycznym; zobowiązuję się nie poddawać się jakimkolwiek formom wpływów politycznych lub komercyjnych oraz nie ulegać jakimkolwiek uprzedzeniom rasowym lub religijnymi; zobowiązuję się walczyć ze wszystkimi innymi formami dyskryminacji; zobowiązuję się w każdych okolicznościach propagować interesy Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego i Ruchu Olimpijskiego”.
Dotychczasowi prezydenci MKOl
Na podstawie materiału źródłowego.

Dimitrios Wikielas (1894–1896)
Pierre de Coubertin (1896–1925)
Godefroy de Blonay (p.o., 1916–1919)
Henri de Baillet-Latour (1925–1942)
Sigfrid Edström (p.o., 1942–1946)
Sigfrid Edström (1946–1952)
Avery Brundage (1952–1972)
Michael Killanin (1972–1980)
Juan Antonio Samaranch (1980–2001)
Jacques Rogge (2001–2013)
Thomas Bach (od 2013)
Polscy członkowie MKOl
- Stefan Lubomirski (1921–1922)
- Kazimierz Lubomirski (1922–1930)
- Ignacy Matuszewski (1928–1946)
- Stanisław Rouppert (1931–1945)
- Jerzy Loth (1948–1961)
- Włodzimierz Reczek (1960–1997)
- Irena Szewińska (1998–2018)
- Maja Włoszczowska (2021–obecnie)
Reprezentacje
Lista narodowych komitetów olimpijskich, zrzeszonych w MKOl
A
Afganistan od 1936 roku
Albania od 1959 roku
Algieria od 1964 roku
Andora od 1975 roku
Angola od 1980 roku
Antigua i Barbuda od 1 listopada 1981 roku
Arabia Saudyjska od 1965 roku
Argentyna od 1923 roku
Armenia od 1993 roku
Aruba od 1986 roku
Australia od 1895 roku
Austria od 21 października 1919 roku
Azerbejdżan od 1993 roku
B
Bahamy od 10 lipca 1973 roku
Bahrajn od 1979 roku
Bangladesz od 1980 roku
Barbados od 1955 roku
Belgia od 1906 roku
Belize od 1967 roku
Benin od 1962 roku
Bermudy od 1936 roku
Bhutan od 1983 roku
Białoruś od 1993 roku
Boliwia od 1936 roku
Bośnia i Hercegowina od 1993 roku
Botswana od 1980 roku
Brazylia od 1935 roku
Brunei Darussalam od 1984 roku
Brytyjskie Wyspy Dziewicze od 1982 roku
Bułgaria od 1924 roku
Burkina Faso od 1972 roku
Burundi od 1993 roku
C
Chile od 1934 roku
ChRL od 1979 roku
Chorwacja od 1993 roku
Cypr od 1978 roku
Czad od 1964 roku
Czarnogóra od 2007 roku
Czechy od 1993 roku
D
Dania od 1905 roku
Demokratyczna Republika Konga od 1968 roku
Dominika od 1993 roku
Dominikana od 1954 roku
Dżibuti od 1984 roku
E
Egipt od 1910 roku
Ekwador od 1959 roku
Erytrea od 1999 roku
Estonia od 1991 roku
Eswatini od 1972 roku
Etiopia od 1954 roku
F
G
Gabon od 1968 roku
Gambia od 1976 roku
Ghana od 1952 roku
Grecja od 1895 roku
Grenada od 1984 roku
Gruzja od 1993 roku
Guam od 1986 roku
Gujana od 1948 roku
Gwatemala od 1947 roku
Gwinea od 1965 roku
Gwinea Bissau od 1995 roku
Gwinea Równikowa od 1984 roku
H
Haiti od 1924 roku
Hiszpania od 1912 roku
Holandia od 1912 roku
Honduras od 1956 roku
Hongkong od 1951 roku
I
Indie od 1927 roku
Indonezja od 1952 roku
Irak od 1948 roku
Iran od 1947 roku
Irlandia od 1922 roku
Islandia od 1935 roku
Izrael od 1952 roku
J
K
Kajmany od 1976 roku
Kambodża od 1995 roku
Kamerun od 1963 roku
Kanada od 1907 roku
Katar od 1980 roku
Kazachstan od 1993 roku
Kenia od 1955 roku
Kirgistan od 1993 roku
Kiribati od 2003 roku
Kolumbia od 1948 roku
Komory od 1993 roku
Kongo od 1964 roku
Korea Południowa od 1947 roku
Korea Północna od 1957 roku
Kosowo od 2014 roku
Kostaryka od 1936 roku
Kuba od 1954 roku
Kuwejt od 1966 roku
L
Laos od 1979 roku
Lesotho od 1972 roku
Liban od 1948 roku
Liberia od 1955 roku
Libia od 1963 roku
Liechtenstein od 1935 roku
Litwa od 1991 roku
Luksemburg od 1912 roku
Ł
M
Macedonia Północna od 1993 roku
Madagaskar od 1964 roku
Malawi od 1968 roku
Malediwy od 1985 roku
Malezja od 1954 roku
Mali od 1963 roku
Malta od 1936 roku
Maroko od 1959 roku
Mauretania od 1979 roku
Mauritius od 1972 roku
Meksyk od 1923 roku
Mikronezja od 1997 roku
Mjanma od 1947 roku
Mołdawia od 1993 roku
Monako od 1953 roku
Mongolia od 1962 roku
Mozambik od 1979 roku
N
Namibia od 1991 roku
Nauru od 1994 roku
Nepal od 1963 roku
Niemcy od 1895 roku
Niger od 1964 roku
Nigeria od 1951 roku
Nikaragua od 1959 roku
Norwegia od 1900 roku
Nowa Zelandia od 1919 roku
O
P
Pakistan od 1948 roku
Palau od 1999 roku
Palestyna od ? roku
Panama od 1947 roku
Papua-Nowa Gwinea od 1974 roku
Paragwaj od 1970 roku
Peru od 1936 roku
Polska od 1919 roku
Południowa Afryka od 1991 roku
Portugalia od 1909 roku
Portoryko od 1948 roku
R
Republika Środkowoafrykańska od 1965 roku
Republika Zielonego Przylądka / Wyspy Zielonego Przylądka od 1993 roku
Rosja od 1993 roku
Rumunia od 1914 roku
Rwanda od 1984 roku
S
Saint Kitts i Nevis od 1993 roku
Saint Lucia od 1993 roku
Saint Vincent i Grenadyny od 1987 roku
Salwador od 1962 roku
Samoa od 1983 roku
Samoa Amerykańskie od 1987 roku
San Marino od 1959 roku
Senegal od 1963 roku
Serbia od 1912 roku
Seszele od 1979 roku
Sierra Leone od 1964 roku
Singapur od 1948 roku
Słowacja od 1993 roku
Słowenia od 1993 roku
Somalia od 1972 roku
Sri Lanka od 1937 roku
Sudan od 1959 roku
Sudan Południowy od 2015 roku
Surinam od 1959 roku
Stany Zjednoczone od 1894 roku
Syria od 1948 roku
Szwecja od 1913 roku
Szwajcaria od 1912 roku
T
Tadżykistan od 1993 roku
Tajlandia od 1950 roku
Chińskie Tajpej od 1960 roku
Tanzania od 1968 roku
Timor Wschodni od 2003 roku
Togo od 1965 roku
Tonga od 1984 roku
Trynidad i Tobago od 1948 roku
Tunezja od 1957 roku
Turcja od 1911 roku
Turkmenistan od 1993 roku
Tuvalu od 2007 roku
U
V
W
Wenezuela od 1935 roku
Węgry od 1895 roku
Wielka Brytania od 1905 roku
Wietnam od 1979 roku
Włochy od 1915 roku
Wybrzeże Kości Słoniowej od 1963 roku
Wyspy Cooka od 1986 roku
Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych od 1967 roku
Wyspy Marshalla od 2006 roku
Wyspy Salomona od 1983 roku
Wyspy Świętego Tomasza i Książęca od 1993 roku
Z
Zobacz też
- Stowarzyszenie Europejskich Komitetów Olimpijskich
- Polski Komitet Olimpijski
- Muzeum Olimpijskie
- Centrum Studiów Olimpijskich w Lozannie
- Międzynarodowa Akademia Olimpijska
- Traktat z Nairobi
Uwagi
Przypisy
Linki zewnętrzne
- ISNI: 0000000406261762, 0000000121941617
- VIAF: 158842742
- LCCN: n80125398
- GND: 210056-3
- NDL: 001131460
- LIBRIS: wt7bkn4f1k49308
- BnF: 11880594w
- SUDOC: 026586827
- SBN: BVEV000448
- NLA: 35232501
- NKC: kn20020321506
- BNE: XX84848
- BIBSYS: 90256912
- CiNii: DA02530027
- PLWABN: 9810639413305606
- NUKAT: n2007046709
- J9U: 987007263030205171
- PTBNP: 278417
- LNB: 000089558
- NSK: 000723564
- ΕΒΕ: 179045
- BLBNB: 000458523
- LIH: LNB:V*25379;=BM